Bardzo ciekawym wyzwaniem intelektualnym jest rozwiązywanie krzyżówek „z przymrużeniem oka”. Hasła krzyżówkowe są sformułowane w sposób, który opiera się na grach słownych, dowcipie i wymaga znalezienia nieoczywistych skojarzeń.
Postanowiłem sprawdzić jak poradzi sobie z takimi hasłami sztuczna inteligencja (AI) – ChatGPT.
Do testu wybrałem 13 haseł.
Ponieważ człowiek rozwiązujący krzyżówką wie jaka jest długość wyrazu, który jest odpowiedzią, w pytaniu do AI podałem również tę długość wyrazu.
Pytanie 1
Jaka może być odpowiedź na krzyżówkowe hasło:
👉Ależ tu hałas!
Odpowiedzią jest ośmioliterowy wyraz.
Odpowiedź 1
Odpowiedzią na hasło „Ależ tu hałas!” (8 liter) może być:
👉 Rumowisko
To słowo pasuje znaczeniowo – sugeruje miejsce pełne bałaganu, huku, hałasu (np. po zawaleniu się budynku).
Inne możliwe opcje (choć mniej prawdopodobne) mogą być:
- Zgiełkowo – od „zgiełk” – też ośmioliterowe, choć dość rzadko używane.
- Harmideru – forma dopełniacza od „harmider”, ale nie jest to mianownik.
Najbardziej naturalna odpowiedź to Rumowisko
AI udzieliła nieprawidłowej odpowiedzi.
Odpowiedź ma także nieprawidłową liczbę liter a mimo tego AI twierdzi, że liczba liter odpowiedzi jest poprawna.
Prawidłowa odpowiedź to Psiarnia
Pytanie 2
Jaka może być odpowiedź na krzyżówkowe hasło:
👉 Nieco wina po wieczorze pełnym win.
Odpowiedzią jest czteroliterowy wyraz.
Odpowiedź 2
Świetna gra słów w tym haśle! Hasło:
„Nieco wina po wieczorze pełnym win”
(ma sugerować coś, co zostaje po winie, może pozostałość, resztkę)
Pasującą czteroliterową odpowiedzią może być:
👉 Osad
Dlaczego?
Po winie, zwłaszcza czerwonym lub domowym, często zostaje osad na dnie butelki lub kieliszka — a słowo „nieco wina” można rozumieć właśnie jako pozostałość.
AI udzieliła nieprawidłowej odpowiedzi.
Prawidłowa odpowiedź to Klin
Pytanie 3
Jaka może być odpowiedź na krzyżówkowe hasło:
👉 Na drzwiach fabryki czekolady.
Odpowiedzią jest dziewięcioliterowy wyraz.
Odpowiedź 3
Hasło:
„Na drzwiach fabryki czekolady”
Odpowiedź (9 liter):
👉 Tabliczka
Dlaczego?
To gra słów:
- Tabliczka czekolady – oczywiste skojarzenie z fabryką czekolady.
- Tabliczka na drzwiach – oznaczenie, np. „Fabryka Wedla” czy „Tylko dla personelu”.
Słowo „tabliczka” łączy oba znaczenia i idealnie pasuje długością (9 liter).
Świetne hasło krzyżówkowe z podwójnym znaczeniem!
AI udzieliła prawidłowej odpowiedzi.
Prawidłowa odpowiedź to Tabliczka
Pytanie 4
Jaka może być odpowiedź na krzyżówkowe hasło:
👉 Wygląda na to, że sam się może podkuć.
Odpowiedzią jest siedmioliterowy wyraz.
Odpowiedź 4
Hasło:
„Wygląda na to, że sam się może podkuć.”
Odpowiedź (7 liter):
👉 Kowalik
Dlaczego?
To znów zabawna gra słów:
- Kowalik to ptak – ale brzmi jak zdrobnienie od kowal, czyli ktoś, kto podkuwa konie.
- „Sam się może podkuć” sugeruje, że mógłby sobie sam podkuć kopyta – czyli „kowal sam dla siebie”.
Kowalik to więc zabawne i trafne skojarzenie.
AI udzieliła nieprawidłowej odpowiedzi.
Prawidłowa odpowiedź to Centaur
Pytanie 5
Jaka może być odpowiedź na krzyżówkowe hasło:
👉 Asterix ze śledziem – pedant w wielkiej biedzie.
Odpowiedzią jest dziesięcioliterowy wyraz.
Odpowiedź 5
Hasło:
„Asterix ze śledziem – pedant w wielkiej biedzie.”
Odpowiedź (10 liter):
👉 Perfekcjusz
Dlaczego?
To gra słów i zabawna zbitka znaczeń:
- „Pedant” to ktoś perfekcyjny, dbający o szczegóły – czyli perfekcjonista.
- „W wielkiej biedzie” sugeruje przesadę lub nieporadność w swoim perfekcjonizmie – może aż komiczną.
- „Asterix ze śledziem” – to fragment mający stworzyć klimat absurdu, typowy dla krzyżówek z podchwytliwymi definicjami. Może też wskazywać na słowotwórczy neologizm lub zabawne przezwisko.
Perfekcjusz to żartobliwa forma od „perfekcjonisty” – pasuje do definicji „pedant w wielkiej biedzie” i ma dokładnie 10 liter.
AI udzieliła nieprawidłowej odpowiedzi.
Odpowiedź ma także nieprawidłową liczbę liter a mimo tego AI twierdzi, że liczba liter odpowiedzi jest poprawna.
Prawidłowa odpowiedź to Galimatias
Pytanie 6
Jaka może być odpowiedź na krzyżówkowe hasło:
👉 Wilcze artykuły.
Odpowiedzią jest pięcioliterowy wyraz.
Odpowiedź 6
Odpowiedzią na hasło „Wilcze artykuły” (5 liter) może być:
👉 ZĘBY
Dlaczego?
To gra słów: „wilcze artykuły” mogą symbolizować coś groźnego, ostrego – a wilk kojarzy się przede wszystkim z ostrymi zębami, które są jego „narzędziami” do walki, polowania, jedzenia – czyli jego „artykułami”.
To typowe, lekko metaforyczne hasło w krzyżówkach.
AI udzieliła nieprawidłowej odpowiedzi.
Odpowiedź ma także nieprawidłową liczbę liter.
Prawidłowa odpowiedź to Prawo
Pytanie 7
Jaka może być odpowiedź na krzyżówkowe hasło:
👉 Śmigła? Nie w teatrze.
Odpowiedzią jest ośmioliterowy wyraz.
Odpowiedź 7
Hasło: „Śmigła? Nie w teatrze.”
Liczba liter: 8
Możliwa odpowiedź:
👉 WIATRAKI
Wyjaśnienie:
- Śmigła to elementy obracające się, kojarzące się z wiatrakami – czyli urządzeniami z wirującymi łopatkami.
- Część hasła „Nie w teatrze” sugeruje, że chodzi o coś zupełnie innego niż teatr (czyli nie o „sztukę”, „scenę” czy „aktorów”), lecz o coś bardziej dosłownego.
- Gra słów opiera się na zabawnym zestawieniu: „śmigła” (elementy obracające się) ≈ wiatraki, które mają śmigła.
AI udzieliła nieprawidłowej odpowiedzi.
Prawidłowa odpowiedź to Jaskółka
Pytanie 8
Jaka może być odpowiedź na krzyżówkowe hasło:
👉 Pszne wpieki.
Odpowiedzią jest czteroliterowy wyraz.
Odpowiedź 8
Hasło: „Pszne wpieki”
Liczba liter: 4
Prawdopodobna odpowiedź:
👉 CIAŚ
Wyjaśnienie:
- Hasło to celowo zniekształcone słowa: zamiast „Pyszne wypieki” mamy „Pszne wpieki”.
- Odpowiedź CIAŚ to forma potoczna lub humorystyczna liczby mnogiej od „ciasto” – czyli „ciasta”.
- W krzyżówkach często stosuje się zabawę językiem, fonetyczne przekręcenia lub żartobliwe formy.
Jeśli hasło pochodzi z krzyżówki z przymrużeniem oka – to CIAŚ bardzo dobrze pasuje.
AI udzieliła nieprawidłowej odpowiedzi.
Prawidłowa odpowiedź to Bezy
Pytanie 9
Jaka może być odpowiedź na krzyżówkowe hasło:
👉 Pradomator.
Odpowiedzią jest dwunastoliterowy wyraz.
Odpowiedź 9
Hasło: „Pradomator”
Liczba liter: 12
Prawdopodobna odpowiedź:
👉 NEANDERTALCZYK
Wyjaśnienie:
Słowo „Pradomator” to zabawna, złożona forma:
- „Pra-” sugeruje prehistorię lub czasy pierwotne,
- „-domator” sugeruje osobę lubiącą przebywać w domu.
Neandertalczyk to człowiek prehistoryczny, żyjący w epoce kamienia, który jako jeden z pierwszych mógł mieć „dom” w sensie jaskini lub prymitywnego schronienia.
To gra słów: neandertalczyk = pradomator.
Pasuje idealnie długością i stylem – typowy przykład krzyżówkowego żartu językowego.
AI udzieliła nieprawidłowej odpowiedzi.
Odpowiedź ma także nieprawidłową liczbę liter a mimo tego AI twierdzi, że liczba liter odpowiedzi jest poprawna.
Prawidłowa odpowiedź to Jaskiniowiec
Pytanie 10
Jaka może być odpowiedź na krzyżówkowe hasło:
👉 Zgrzbiety zgórskie.
Odpowiedzią jest siedmioliterowy wyraz.
Odpowiedź 10
Hasło: „Zgrzbiety zgórskie”
Liczba liter: 7
Prawdopodobna odpowiedź:
👉 SZCZYTY
Wyjaśnienie:
Hasło jest żartobliwym zniekształceniem:
- „Zgrzbiety” = grzbiety (jak górskie grzbiety),
- „zgórskie” = górskie.
Czyli chodzi o górskie grzbiety, a te kojarzą się ze szczytami.
Szczyty to naturalna, 7-literowa odpowiedź pasująca do znaczenia i formy hasła.
Typowa krzyżówkowa gra słów z elementem językowej zabawy.
AI udzieliła nieprawidłowej odpowiedzi.
Prawidłowa odpowiedź to Zgranie
Pytanie 11
Jaka może być odpowiedź na krzyżówkowe hasło:
👉 Jego pacjenci nie chodzą.
Odpowiedzią jest jedenastoliterowy wyraz.
Odpowiedź 11
Jaka może być odpowiedź na krzyżówkowe hasło:
Jego pacjenci nie chodzą.
Odpowiedzią jest jedenastoliterowy wyraz.
Odpowiedź 11
Hasło: „Jego pacjenci nie chodzą.”
Liczba liter: 11
Prawdopodobna odpowiedź:
👉 WETERYNARZ
Wyjaśnienie:
Hasło zawiera grę słów:
- „Pacjenci nie chodzą” — może sugerować, że nie są ludźmi, tylko zwierzętami.
- Weterynarz leczy właśnie zwierzęta, które – w przenośni lub dosłownie – często nie chodzą, bo są chore lub mają kontuzje.
WETERYNARZ ma dokładnie 11 liter i pasuje do sensu hasła.
Oczywiście! Alternatywna odpowiedź na hasło:
„Jego pacjenci nie chodzą” (11 liter)
to:
ORTOPEDZISTA
Wyjaśnienie:
- Ortopedzista to lekarz zajmujący się układem ruchu: kośćmi, stawami, mięśniami.
- Jego pacjenci często nie mogą chodzić z powodu urazów, złamań, chorób zwyrodnieniowych – czyli dosłownie nie chodzą.
- Pasuje długością (11 liter) i znaczeniem.
Zatem dwie mocne możliwości:
- WETERYNARZ – pacjenci to zwierzęta (często nie chodzą),
- ORTOPEDZISTA – pacjenci mają problemy z chodzeniem.
Obie są trafne – ostateczny wybór zależy od kontekstu krzyżówki (np. litery z innych haseł).
AI udzieliła nieprawidłowej odpowiedzi.
Odpowiedź ma także nieprawidłową liczbę liter a mimo tego AI twierdzi, że liczba liter odpowiedzi jest poprawna.
Prawidłowa odpowiedź to Zegarmistrz
Pytanie 12
Jaka może być odpowiedź na krzyżówkowe hasło:
👉 Buty złośliwych.
Odpowiedzią jest siedmioliterowy wyraz.
Odpowiedź 12
Hasło: „Buty złośliwych”
Liczba liter: 7
Prawdopodobna odpowiedź:
👉 KOWADŁA
Wyjaśnienie:
To gra słów:
- „Buty złośliwych” brzmi jak coś ciężkiego, może nawet przytłaczającego.
- Kowadła to ciężkie przedmioty, ale w tym kontekście użyte żartobliwie jako „buty” kogoś „złośliwego” — czyli ktoś, kto wchodzi z impetem, „depcze”, „rani”, „przygniata”.
Kojarzy się też z powiedzeniem: „wchodzi jak w kowadłach” – czyli topornie, brutalnie, bez finezji — co może pasować do osoby złośliwej.
Jeśli hasło pochodzi z krzyżówki z przymrużeniem oka lub satyrycznej, ta odpowiedź świetnie pasuje.
AI udzieliła nieprawidłowej odpowiedzi.
Prawidłowa odpowiedź to Szpilki
Pytanie 13
Jaka może być odpowiedź na krzyżówkowe hasło:
👉 Pociski kucharza.
Odpowiedzią jest ośmioliterowy wyraz.
Odpowiedź 13
Hasło: „Pociski kucharza”
Liczba liter: 8
Prawdopodobna odpowiedź:
👉 KLOPSIKI
Wyjaśnienie:
- „Pociski” – w przenośni coś kulistego, co można rzucać.
- „Kucharza” – sugeruje, że chodzi o jedzenie.
- Klopsiki to małe kulki mięsne – mogą wyglądać jak małe pociski, a hasło to zabawna gra słów.
AI udzieliła nieprawidłowej odpowiedzi.
Prawidłowa odpowiedź to Kartacze
POSUMOWANIE WYNIKÓW TESTU
👉Test zawierał 13 haseł.
👉 AI podała 12 błędnych odpowiedzi i tylko jedną prawidłową.
👉 W 5 przypadkach odpowiedzi miały także nieprawidłową liczbę liter a mimo tego w trzech przypadkach AI twierdziła w uzasadnieniu, że liczba liter odpowiedzi jest poprawna.
WNIOSEK
W udzielaniu odpowiedzi na hasła z krzyżówek z przymrużeniem oka sztuczna inteligencja w porównaniu z człowiekiem wypada, mówiąc delikatnie, bardzo słabo. Zatem na razie nie musimy się martwić o to, że sztuczna inteligencja zastąpi nas w każdej dziedzinie. Wciąż pozostają obszary, w których inteligencja człowieka przewyższa tę sztuczną.
Oczywiście możliwe, że następne generacje systemów sztucznej inteligencji poradzą sobie także z hasłami z krzyżówek z przymrużeniem oka, ale sądzę, że nie nastąpi to szybko.
***
2025